Podatek od abonamentu

W jaki sposób organ podatkowy może dowiedzieć się o tym, że kupiliśmy pakiety opieki medycznej? Czy jest to w ogóle możliwe? Odpowiedź jest prosta – niestety, jest to możliwe. W jaki sposób zatem organ podatkowy może pozyskać takie informacje?



Coraz częściej słyszymy, że organy podatkowe zwracają się do podmiotów, które sprzedają nam usługi, czy też towary o przekazanie informacji i danych osobowych osób nabywających określone usługi lub towary. Ostatnio głośnym echem odbiła się sprawa, w której organy podatkowe kierowały zapytania do prywatnych klinik medycznych oferujących tzw. pakiety medyczne o wskazanie firm, które nabywają takie usługi dla swoich pracowników. Innym przykładem, jest żądanie organów podatkowych kierowane do biur podróży o wskazanie osób lub podmiotów, które nabywały zagraniczne wycieczki. Zdarzały się również przypadki kierowania takich żądań do dealerów samochodowych, którzy mieli wskazać nabywców nowych aut. Takie przykłady można mnożyć.



Na tle takich zdarzeń pojawiają się wątpliwości po stronie sprzedawcy, czy ma on obowiązek na żądanie organu podatkowego ujawnić informacje, które dotyczą jego klienta. Po drugiej stronie jest zaś klient, który niczego nieświadomy, może być przedmiotem zainteresowania organu podatkowego.



Zatem, czy sprzedający ma obowiązek ujawnić informacje, których żąda organ podatkowy?

Odpowiedzi musimy poszukać w przepisach prawa podatkowego.



I tak, zgodnie z art. 82 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane do sporządzania i przekazywania informacji na pisemne żądanie organu podatkowego - o zdarzeniach wynikających ze stosunków cywilnoprawnych albo z prawa pracy, mogących mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego osób lub jednostek, z którymi zawarto umowę.

Z przepisu wynika, iż obowiązek przekazania informacji wystąpi wyłącznie wówczas, gdy spełnione są następujące warunki:

*
pomiędzy sprzedawcą a nabywcą zaistniał stosunek cywilnoprawny (umowa) albo zdarzenie wynika z przepisów prawa pracy,
*
zawarta umowa ma wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego u nabywcy, z którym zawarto umowę.

Jednocześnie, na mocy przepisów wykonawczych na pisemne żądanie organu podatkowego informacje o zawartych umowach, są sporządzane i przekazywane przez:

1.
osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z takich umów zawartych w roku podatkowym z tym samym podmiotem przekroczyła równowartość 10.000 euro - w takim przypadku obowiązek sporządzenia informacji dotyczy wszystkich umów zawartych z tym podmiotem bez względu na wartość należności lub zobowiązań wynikającą z poszczególnych umów;
2.
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i obowiązane do prowadzenia ksiąg podatkowych, jeżeli:

*
wartość należności albo zobowiązania wynikającego z jednorazowej umowy przekroczyła równowartość 3.000 euro - w takim przypadku obowiązek sporządzenia informacji dotyczy tej umowy,
*
suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z takich umów zawartych w roku podatkowym z tym samym podmiotem przekroczyła równowartość 10.000 euro - w takim przypadku obowiązek sporządzenia informacji dotyczy wszystkich umów zawartych z tym podmiotem, bez względu na wartość należności lub zobowiązań wynikającą z poszczególnych umów.

Podsumowując, „donos” jest konieczny, gdy zawarta umowa może mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego u nabywcy i jednocześnie wartość należności lub zobowiązania wynikająca z umowy przekroczyła określone kwoty. I teraz dochodzimy do istoty sprawy. O ile możemy w prosty sposób określić, czy wartość transakcji przekroczyła ustawowe progi, o tyle powstaje pytanie, kto ma oceniać, czy zawarta umowa może mieć wpływ na obowiązek podatkowy lub wysokość zobowiązania podatkowego u nabywcy. Czy oceniać to ma sprzedawca, czy też obowiązkiem organu podatkowego jest wykazanie tego wpływu? Przykładowo: jeżeli biuro podróży sprzedaje usługę na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, wówczas, co do zasady, powołany wyżej przepis może mieć zastosowanie, gdyż nabyta usługa może mieć wpływ na rozliczenie podatkowe u nabywcy. Jeżeli zaś usługa jest sprzedawana na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, wówczas trudno doszukiwać się wpływu nabytej usługi na wysokość zobowiązania podatkowego u nabywcy. Chyba, że informacje w tym zakresie służyć będą określeniu tzw. dochodu z nieujawnionych źródeł przychodów. Czy jednak ocena tego należy do sprzedawcy? Niestety przepisy nie dają nam jednoznacznej odpowiedzi. Jedno jest jednak pewne, że to nie sprzedawca ma oceniać, czy informacje, których żąda organ podatkowy, mogą mieć wpływ na obowiązek podatkowy lub zobowiązanie podatkowe nabywcy. Z przepisów nie wynika jednak, iż organ podatkowy powinien uzasadniać swoje żądanie . W skrajanych wypadkach może się zatem okazać, że organ podatkowy wzywając do ujawnienia informacji w żaden sposób nie uzasadni swojego żądania. I jak wówczas powinien zachować się podmiot, od którego żąda się informacji o nabywcy? W mojej ocenie, nie powinno szkodzić sprzedawcy wystosowanie do organu podatkowego prośby o uzasadnienie żądania podania informacji i wskazania ich wpływu na obowiązek podatkowy lub wysokość zobowiązania podatkowego u nabywcy. Skoro bowiem przepis wyraźnie wskazuje, iż obowiązkiem sprzedawcy jest ujawnienie tylko takich informacji, które mają wpływ na obowiązek podatkowy lub wysokość zobowiązania podatkowego, to takie uzasadnienie sprzedawca powinien znać.



To samo dotyczy prywatnych klinik medycznych, które na żądanie organu podatkowego miały przekazywać informację na temat podmiotów nabywających dla swoich pracowników pakiety medyczne. W tym przypadku możemy wskazać, iż nabywanie pakietów medycznych może mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego u nabywcy tych pakietów (mogą bowiem stanowić koszt podatkowy). Z drugiej strony, po stronie pracowników nabywcy korzystających z pakietów medycznych może powstać obowiązek podatkowy. Zatem obowiązek ten nie powstaje po stronie nabywcy tych pakietów, lecz po stronie pracownika. Nabywca pakietów medycznych może się stać co najwyżej płatnikiem podatku, nie zmienia to jednak faktu, iż po jego stronie obowiązek podatkowy nie powstaje. W zależności zatem od tego w jaki sposób organ podatkowy uzasadni sprzedawcy powód żądania podania informacji na temat nabywcy, obowiązek taki będzie spoczywał na sprzedawcy lub nie. Niewątpliwie bowiem obowiązek przekazania informacji występuje wyłącznie wówczas, gdy mają one wpływ na obowiązek podatkowy lub wysokość zobowiązania podatkowego u nabywcy.



Podsumowując można powiedzieć, iż jeżeli sprzedawca otrzyma żądanie z organu podatkowego powinien szczegółowo przeanalizować treść żądania. Jeżeli żądanie nie jest odpowiednio uzasadnione, i nie wskazuje jakie przełożenie mają mieć żądane informacje na obowiązek podatkowy lub wysokość zobowiązania podatkowego u nabywcy można wówczas rozważyć, aby zwrócić się do organu podatkowego o wskazanie takiego uzasadnienia. Niewątpliwie organ podatkowy powinien ustosunkować się do naszego zapytania, choć niestety nie można jednak wykluczyć, że urząd takiego uzasadnienia nie przedstawi.

Na koniec troszkę mniej optymistycznie: musimy jednak pamiętać, że i tak zawsze może przyjść do nas kontrola, która będzie miała prawo wglądu we wszystkie dokumenty sprzedażowe.