Grypa - dlaczego warto się szczepić

W krajach klimatu umiarkowanego co roku mamy do czynienia z tzw. grypą sezonową, gdzie szczyt zachorowań przypada na okres od jesieni do wiosny. Wirusy, które ją wywołują co roku zmieniają się, co sprawia, że corocznie uaktualniany jest skład szczepionki przeciwko grypie.

W jaki sposób ludzie zarażają się wirusem grypy?

Najczęściej do zakażenia wirusem grypy dochodzi w czasie bezpośredniego kontaktu z chorą osobą. Wirus przenoszony jest drogą kropelkową, czyli w wyniku wdychania mikroskopijnych cząsteczek wydzieliny z dróg oddechowych chorego. Może to się zdarzyć na przykład w autobusie, gdzie chora osoba kicha bądź kaszle. Co więcej kropelki wydzieliny znajdujące się na rękach chorego bądź na przedmiotach z jego otoczenia również przez kilka godzin pozostają zakaźne (wirus grypy jest na nich obecny). Bezpośredni kontakt z takim przedmiotem, np. klamką, może wystarczyć do zakażenia. Kropelki wydzieliny mogą również znajdować się w przewodach wentylacyjnych!

Pamiętać jednak należy, że człowiek zaraża grypą dopiero, gdy wystąpią już jej objawy, czyli po ich wystąpieniu powinien pozostać w domu i tam realizować leczenie.

W jaki sposób przebiega choroba

Zarówno stan zdrowia, jak i wiek pacjenta mają znaczący wpływ na przebieg choroby oraz jej powikłania. Należy pamiętać, że grypa nie jest przeziębieniem, ale jest o wiele bardziej groźną chorobą. Grypa ma zwykle gwałtowny początek. Pojawia się wysoka gorączka (38-40°C), ból głowy, drżenia i bóle mięśniowe, suchy kaszel, utrata apetytu oraz uczucie „ogólnego rozbicia”. U dzieci mogą temu towarzyszyć bóle brzucha. Również w nowym typie grypy A/H1N1 zaobserwowano często dolegliwości układu pokarmowego – biegunki i wymioty. Występują również objawy typowe dla przeziębienia, takie jak bóle gardła, wodnisty katar czy „zatkany nos”. Niestety z tego powodu grypa często mylona jest z przeziębieniem, przez co istnieje powszechne i błędne przekonanie, że jest to łagodna choroba. W przypadku braku powikłań, objawy ze strony układu oddechowego utrzymują się średnio przez 7-10 dni. Najdłużej trwają: kaszel i uczucie ogólnego osłabienia, które mogą być obecne nawet do 3 tygodni.

Czym grozi grypa?

Grypa jest niebezpieczna głównie z powodu swoich powikłań, na które szczególnie narażone są osoby starsze, małe dzieci, osoby przewlekle chore, z obniżoną odpornością czy kobiety w ciąży.

Do częstych powikłań grypy należą:

· zapalenie płuc,

· zaostrzenie przebiegu astmy lub innej przewlekłej choroby układu oddechowego,

· u dzieci może dojść do zapalenia ucha środowego bądź oskrzelików, często wymagających leczenia w szpitalu

· zapalenie mięśni, w tym mięśnia sercowego

· zaostrzenie przebiegu choroby przewlekłej i pogorszenie stanu ogólnego chorego

· powikłania ze strony układu nerwowego,

Szczególnie narażone na powikłania są o osoby należące do tzw. grup wysokiego ryzyka, u których występuje duże prawdopodobieństwo konieczności leczenia w szpitalu bądź nawet zgonu z powodu powikłań grypy. Do osób tych należą: 5

• osoby starsze i dzieci <>

• osoby cierpiące na choroby przewlekłe: układu oddechowego, układu sercowo-naczyniowego, cukrzycę, niewydolność nerek

• kobiety w ciąży

• osoby z upośledzeniem odporności

Jak można unikać grypy?

Podstawowym sposobem zabezpieczenia się przed grypą i jej powikłaniami jest szczepienie. Obecne na polskim rynku szczepionki zapewniają ochronę przed najbardziej groźnymi typami wirusa grypy. Są one tak skonstruowane, że nie ma obawy, iż można zachorować w wyniku ich podania. Szczepionki te są bezpieczne i wręcz zalecane u małych dzieci (powyżej 6. miesiąca życia), osób starszych czy osób z obniżoną odpornością.7 Ze względu na corocznie uaktualniany skład szczepionki szczepić powinno się każdego roku!

Kto szczególnie powinien zaszczepić się przeciwko grypie?

Tak naprawdę szczepionkę powinni przyjąć wszyscy, którzy po prostu nie chcą zachorować i nie mają przy tym przeciwwskazań medycznych do szczepienia, o czym decyduje lekarz tuż przed szczepieniem.

Szczególne zalecenia zaszczepienia dotyczą jednak:

• osób powyżej 55 roku życia

• osób chorujących na przewlekłe choroby: układu sercowo-naczyniowego układu oddechowego, jak astma czy POChP; oraz cukrzycę czy choroby nerek,

• opiekunów lub domowników osoby należącej do grup wysokiego ryzyka powikłań pogrypowych,

• rodziców i opiekunów dzieci w wieku do 5. roku życia,

• osób o obniżonej odporności,

• osób często przebywających w większych skupiskach ludzi, jak szkoły, zakłady pracy, sklepy,

• osób planujących dziecko z szansą ciąży w okresie od jesieni do wiosny (październik-kwiecień)

Kiedy zaszczepić się przeciwko grypie?

Osoby dorosłe zazwyczaj uzyskują ochronę już po 2 tygodniach od szczepienia, dlatego według najnowszych zaleceń zachęca się, aby osoby nieuodpornione szczepiły się również w trakcie sezonu zachorowań na grypę. W krajach klimatu umiarkowanego jak Polska trwa on od jesieni do wiosny, dlatego przeciwko grypie można się szczepić do kwietnia.